Ο κ. ΣΗΜΙΤΗΣ ΣΤΟ capital.gr (ΕΠΙΣΤΟΛΗ)

(ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΩΣΤΑ ΣΗΜΙΤΗ ΣΤΟ capital.gr)

Η παγκόσμια οικονομική κρίση αντιμετωπίζεται στην Ελλάδα με νοοτροπία που υποδηλώνει ότι εμείς οι Έλληνες παρουσιάζουμε ιδιαιτερότητες, οι οποίες θα μας επιτρέψουν να αποφύγουμε τα προβλήματα αλλά και να βρούμε τις δικές μας λύσεις. Η άποψη αυτή είναι επικίνδυνη γιατί δημιουργεί ψευδαισθήσεις. Θέλω να επισημάνω ορισμένα σημεία αναγκαία για την κατανόηση της κατάστασης.Υποστηρίζεται η γνώμη ότι ο «τόπος μπορεί να βγει από την κρίση» χάρη σε ειδικές πολιτικές που θα εφαρμόσει η χώρα. Κρίση υπάρχει στην Ελλάδα για δύο διαφορετικούς λόγους: Ο πρώτος είναι οι έντονες και αρνητικές για την ελληνική οικονομία επιδράσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της υποχώρησης της ζήτησης στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα, την Ευρώπη και σε άλλες χώρες. Ο δεύτερος λόγος αφορά την ίδια την ελληνική οικονομία, την έλλειψη ανταγωνιστικότητας, το υπερβολικό δημόσιο χρέος, το χαμηλό επίπεδο των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων. Αυτά τα μειονεκτήματά μας επιτείνουν την κρίση και δεν πρόκειται να αρθούν άμεσα. Στους δύο αυτούς λόγους προστίθεται και η κοινωνική αναταραχή και η πολιτική αστάθεια.Η εξέλιξη στην Ελλάδα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πορεία της κρίσης στην Ένωση, από το εάν θα είναι αποτελεσματικά τα ευρωπαϊκά σχέδια διάσωσης των τραπεζών και ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας. Μέχρι στιγμής είναι αβέβαιο το τι θα πετύχουν. Απέτρεψαν μεν τα χειρότερα σε σχέση με τις τράπεζες, όμως σε όλη την Ένωση οι τράπεζες διοχετεύουν μόνο ένα μικρό ποσοστό των χρημάτων που έλαβαν προς τις επιχειρήσεις. Οι δυσκολίες των επιχειρήσεων αυξάνονται έτσι. Αλλά ούτε τα σχέδια ανάκαμψης δεν μπόρεσαν έως τώρα να τις βοηθήσουν. Γι’ αυτό σε πολλές χώρες αποφασίζουν να υπάρξουν επιπρόσθετα σχέδια.Για να βγει η χώρα από την κρίση, πρέπει επίσης να αλλάξουν τα πράγματα στις ΗΠΑ. Να λειτουργήσει το χρηματοπιστωτικό τους σύστημα, να αυξηθεί η κατανάλωση, να αρχίσουν να εργάζονται πάλι οι αυτοκινητοβιομηχανίες αλλά και οι άλλες επιχειρήσεις τους. Η αυξημένη ζήτηση στις ΗΠΑ θα επηρεάσει θετικά την Κίνα και τις ανεπτυγμένες χώρες της Ένωσης. Και η αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης σ’ αυτές τις περιοχές θα βοηθήσει με τη σειρά της τις υπόλοιπες οικονομίες να ανακάμψουν. Η κρίση λοιπόν θα ακολουθήσει κατά την υποχώρησή της τον ίδιο δρόμο που ακολούθησε κατά την έλευσή της. Η Ελλάδα, επομένως, θα βγει από την κρίση μόνο όταν αυτή υποχωρήσει στις κύριες οικονομίες του κόσμου.
Λανθασμένη άποψη αποτελεί η εκτίμηση ότι όταν ξεπεραστεί η κρίση όλα θα επανέλθουν στη χώρα μας στην προηγούμενη κατάσταση.Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι η κρίση θα ακολουθήσει μια συνηθισμένη πορεία εκτόνωσης και δεν θα υπάρξουν νέα προβλήματα. Είναι όμως νωρίς να προβλέψουμε κάτι τέτοιο. Οι διεθνείς αναλυτές είναι της γνώμης ότι οι συνέπειες της κρίσης στις βαλκανικές χώρες δεν έχουν εκδηλωθεί ακόμη σε όλη τους την έκταση. Αν υπάρξουν υποτιμήσεις νομισμάτων και πτωχεύσεις τραπεζών δεν αποκλείεται οι εξελίξεις να έχουν αντίκτυπο και στη χώρα μας. Άλλωστε και στην Ελλάδα η κρίση θα κορυφωθεί από το φθινόπωρο, όταν θα έχει περάσει η τουριστική περίοδος με αισθητά λιγότερους τουρίστες από τα προηγούμενα χρόνια.Ο κίνδυνος που διατρέχουμε είναι να μην μπορέσει η Ελλάδα να ωφεληθεί από την ανάκαμψη στη διεθνή οικονομία, γιατί τα προβλήματά της θα την παρεμποδίζουν να παρακολουθήσει τις εξελίξεις. Η έλλειψη τεχνολογικά προηγμένης βιομηχανίας, η αδυναμία να πραγματοποιηθούν επενδύσεις, η μειωμένη ανταγωνιστικότητα αποτελούν εμπόδια για την εκμετάλλευση μιας αυξανόμενης διεθνούς ζήτησης. Γι’ αυτό χρειάζεται τώρα συνεκτική και συνθετική αντίληψη για να αντιμετωπίσουμε ταυτόχρονα τόσο την κρίση όσο και τη μόνιμη υστέρησή μας. Οφείλουμε να συνδυάσουμε το άμεσο με το μακροπρόθεσμο. Να στηρίξουμε την οικονομία με επενδύσεις και ταυτόχρονα να επιδιώξουμε διαρθρωτικές αλλαγές, ιδίως τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τον εξορθολογισμό της διαχείρισης των δημόσιων πόρων. Η μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα τώρα είναι να σχεδιάσει μια παρέμβαση σε όλα τα μέτωπα της κρίσης, ώστε να μπορούμε να συμμετάσχουμε χωρίς καθυστέρηση στην ανάκαμψη, όταν έρθει.Μια άλλη αυταπάτη που καλλιεργείται από κυβερνητικές δηλώσεις και δημοσιογραφικά ρεπορτάζ είναι ότι η Ελλάδα, αν και έχει υπερβολικό έλλειμμα, δεν διατρέχει τον κίνδυνο αρνητικής μεταχείρισης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, διότι και πολλές άλλες χώρες έχουν ελλείμματα που υπερβαίνουν το επιτρεπτό όριο. Η Ελλάδα όμως έχει παραβεί το Σύμφωνο Σταθερότητας ήδη από το 2007 προτού εκδηλωθεί η κρίση. Παρουσιάζει επίσης ένα από τα υψηλότερα δημόσια χρέη στην Ένωση, έχει ήδη υποστεί μια διαδικασία επιτήρησης μόλις εδώ και δύο χρόνια και άρα είναι υπότροπη. Η περίπτωσή της δεν είναι όμοια με εκείνες των άλλων χωρών. Θα συναντήσει περισσότερες δυσκολίες στη διευθέτηση με την Ένωση των ζητημάτων που της παρουσιάζονται. Το αποδεικνύουν και οι πρώτες αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο αναθεωρημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας της ελληνικής κυβέρνησης.