ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ ΣΕ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΩΝ ΟΤΑ

Πήραμε επιστολή -μελέτη απο τον κ. Γαλιώτο Κώστα όπου αναφέρονται οι προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος για την ανάθεση καθηκόντων άσκησης διαχείρισης σε νομικά πρόσωπα των ΟΤΑ και ιδιαίτερα σε Δημοτικές Επιχειρήσεις. Ο κ. Γαλιώτος είναι ο μελετητής που ανέλαβε την μελέτη βιωσιμότητας ή τροποποίησης της λειτουργίας δύο δημοτικών επιχειρήσεων του Δήμου Βριλησσίων, η οποία συζητήθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο ύστερα απο ένα χρόνο απο την παράδοσή της. Ο Δήμος προχωρεί στην υλοποίηση αυτής της μελέτης όπου εκεί αναφέρονται και οι εν λόγω προϋποθέσεις. Το θέμα έχει απασχολήσει επί μακρόν το Δήμο, το Δημοτικό Συμβούλιο, τους εργαζόμενους, οι οποίοι να σημειώσουμε οτι για την υλοποίηση των νέων διατάξεων λειτουργίας των δημοτικών επιχειρήσεων είχαν κατέβει και σε απεργία. η υπόθεση αυτή είχε κι ένα α΄λλο επίσης αποτέλεσμα, την παραίτηση της εκπροσώπησης στο Διοικητικό Συμβούλιο της Επιχείρησης της δημοτικής παράταξης του κ. Γιάννη Τσούτσια.

Παραθέτουμε ως απόλυτα έχει η επιστολή - μελέτη του κ. Γαλιώτου και βέβαια όλοι αναμένουν κατά πόσο θα εφαρμοστεί η ψηφισθείσα απο την πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου βριλησσίων ή θα καταστρατηγηθεί.





Πώς να επιλέγονται αξιοκρατικά ο Διευθυντής και ο Πρόεδρος
μιας Δημοτικής Επιχείρησης


«Σωκράτης ερωτηθείς ποία ανομείται πόλις
«εν η» έφη, «οι άρχοντες μεθ΄ εταιρείας καθίστανται»»
(Ο Σωκράτης, όταν ρωτήθηκε ποια πόλη διοικείται παράνομα, είπε:
Η πόλη στην οποία οι άρχοντες τοποθετούνται από φατρίες)
ΣΩΚΡΑΤΗ, Ανθολόγιο Ιωάννη Στοβαίου


Το άρθρο δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες Άποψη (Αλεξανδρούπολη) και Παρατηρητής της Θράκης (Κομοτηνή) το Νοέμβριο του 2008.

Συνιστά μια εκτεταμένη σύνοψη του ζητήματος της αναξιοκρατίας, των πελατειακών σχέσεων, του πολιτικού αμοραλισμού, της αναποτελεσματικότητας και της κακοφημίας των προβιομηχανικών δομών της αυτοδιοικητικής επιχειρηματικότητας, όπως αποτυπώνεται στις μελέτες τις οποίες εκτέλεσε η εταιρεία Κωνσταντίνος Γαλιώτος και Συνεργάτες Ε.Ε. για λογαριασμό 9 πρωτοβαθμίων ΟΤΑ στις Περιφέρειες Αττικής και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η αντίστοιχη μελέτη για το Δήμο Βριλησσίων (βλ. Τεύχος Γ΄, Κεφ. 3 «Αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της νέας κοινωφελούς δημοτικής επιχείρησης», παρ. 3.5, σελ. 104-124).


Είναι απόλυτα τεκμηριωμένο ότι οι Δημοτικές Επιχειρήσεις (εφεξής ΔΕπ), ως δορυφορικές δομές του κεντρικού μηχανισμού ενός Δήμου, συνιστούν την Αχίλλειο πτέρνα και το OTA – gate των εξίσου προβληματικών ΟΤΑ α΄ βαθμού.

Πρόκειται για φθαρμένα αυτοδιοικητικά παραπροϊόντα του χθες και οντότητες των οποίων η σύσταση δεν επιβεβαιώνεται από πραγματική κοινωνικο-οικονομική σκοπιμότητα και χωρική αναπτυξιακή αναγκαιότητα που να είναι αποτέλεσμα ανόθευτων και τεκμηριωμένων προσεγγίσεων στο πλαίσιο σωστών, άρτιων και ακέραιων ad hoc μελετών.

Οι ΔΕπ συνιστούν «τεχνητές» δομές και ερασιτεχνικά ιδεολογήματα του δημοτικώς επιχειρείν ερμαφρόδιτης φύσης και προσχηματικής ευελιξίας που είναι υπερχρεωμένες, αμαρτωλές, παραβατικές, κακόφημες, ζημιογόνες ή/και ανενεργές (κάτι ως επιχειρήσεις κελύφη, φούσκες και σημαίες ευκαιρίας μιας χρήσεως).

Εκτός από πληγές χαίουσες των εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων, συνιστούν έναν αποσταθεροποιητικό παράγοντα της κοινωνικής συνοχής και της δημοκρατίας μέσω των αντισυνταγματικών πρακτικών των πελατειακών σχέσεων, μηχανισμούς καταστρατήγησης του ανταγωνισμού, του δημόσιου λογιστικού, του θεσμικού πλαισίου των διαγωνισμών και εφαλτήρες για παρασιτισμό, αριβισμό, θεσιθηρία, ρουσφετολογία, καιροσκοπισμό, προσοδοθηρία και κάθε άλλης χυδαίας έκφανσης του κακόφημου τοπικού κυβερνητισμού (μαυρογιαλουρισμού).

Από πλευράς συγκρότησης βρίσκονται σε κατάσταση χάους και αταξίας ενώ από πλευράς επιπέδου ιστορικής ανάπτυξης οι δομές έχουν καθηλωθεί στην προβιομηχανική εποχή.

Η σύσταση των ΔΕπ έγινε με επιπόλαιες, μη αξιολογημένες, μη επεξεργασμένες και επιδερμικές νομιμοποιητικές πράξεις των υπερκειμένων αρχών στη βάση κάποιων κατά παραγγελία οικονομοτεχνικών μελετών και συνοδευτικών Κανονισμών αμφισβητούμενης εγκυρότητας οι οποίες, όπως αποδείχθηκε τελικά στην πράξη, οδήγησαν στη δημιουργία εκτρωματικών δομών.

Πρόκειται για συνοδευτικές μελέτες με ποιότητα επιπέδου μιας κακής Εκθέσεως Ιδεών που θυμίζουν «προχειρογραμμένα στο πόδι και τυποποιημένα έγγραφα προσδόκιμης βιωσιμότητας ΔΕπ για μαζική παραγωγή και για πανελλήνια κατανάλωση». Δηλαδή χαρτιά που χρησιμοποιούνται ως ένα νομιμοφανές άλλοθι για τη σύσταση των θνησιγενών μορφωμάτων.

Η ανυπαρξία πραγματικών ελεγκτικών μηχανισμών για την αποτίμηση πεπραγμένων και τον καταλογισμό ευθυνών ένεκα θετικών και αποθετικών ζημιών (κοινωνικού κόστους και κόστους ευκαιρίας) καθώς και διοικητικών παραβάσεων που είναι ποινικά κολάσιμες, επέτρεψε την ανεμπόδιστη παρείσφρηση διαστρεβλωτικών, παραμορφωτικών και διαταρακτικών παραγόντων που οδήγησαν τις (εξαρχής) θνησιγενείς δομές στη σημερινή απαξίωση και κακοφημία.

Η πείρα και η γνώση που έχουμε αποκτήσει μέχρι σήμερα για το ζήτημα μας έχoυν δημιουργήσει την πεποίθηση ότι τα αμαρτωλά στοιχεία του χθες δραστηριοποιούνται σήμερα με την ίδια λογική και ιδιοτελή στοχοθεσία έτσι, ώστε να καταστρατηγήσουν το μεταρρυθμιστικό πνεύμα και τους τύπου του νέου Δημοτικού Κώδικα.

Μια σημαντική πτυχή του θέματος (από τις εκατοντάδες πληγές που θα μπορούσε να περιγράψει κανείς) είναι η αναξιοκρατική μεθοδολογία επιλογής του Προέδρου και των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕπ από το Δήμαρχο και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου και μετά η αναξιοκρατική μεθοδολογία πρόσληψης του Διευθυντή της ΔΕπ (με εκτός ΑΣΕΠ διαδικασίες) από τον Πρόεδρο, τα μέλη του ΔΣ της ΔΕπ και την έγκριση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου.

Επειδή οι θέσεις ευθύνης του Προέδρου και του Διευθυντή είναι νευραλγικές, έχουν μεγάλο ειδικό βάρος και επηρεάζουν σημαντικά το μέλλον μιας ΔΕπ, προτείνεται να εφαρμοστεί μια νέα πραγματικά αξιοκρατική, έγκυρη και αξιόπιστη διαδικασία με πολλές ασφαλιστικές δικλείδες για την ανόθευτη επιλογή των στελεχών του top management των φορέων με την ελπίδα ότι στο πλαίσιο της εφαρμογής του νέου Δημοτικού Κώδικα δε θα επαναληφθούν οι χυδαιότητες του παρελθόντος.

Δηλαδή οι γνωστές παραδιαδικασίες και αλχημείες με τις οποίες καταστρατηγείται το πνεύμα του νομοθέτη, το Σύνταγμα και η λαϊκή βούληση.

Ειδικά δε για όλους όσοι ανήκουν στην κυβερνώσα παράταξη (ετερόφωτα άτομα που οφείλουν την ύπαρξή τους στο κυβερνών κόμμα), η παραβατικότητα επεκτείνεται και σε χώρους που αφορούν στην παραβίαση της κομματικής νομιμότητας (Καταστατικό, Πρόγραμμα) και των εντολών του Προέδρου και Πρωθυπουργού για διοικητική μεταρρύθμιση, απεμπόληση του χθες και φυγή προς τα εμπρός.


Α. Για την πρόσληψη του Διευθυντή

Κατ΄ αρχάς το Δημοτικό Συμβούλιο θα πρέπει εξαρχής να λάβει μια απόφαση αν θα αποδεχτεί την προσαρμογή των επιχειρήσεων στη βάση μιας ολοκληρωμένης, άρτιας, πλήρους, πραγματικής και αξιόπιστης οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας και αντίστοιχης μελέτης κανονισμού προσωπικού ή θα επαναλάβει το «όνειδος του χθες» να αγοράζει με χρήματα των πολιτών τυποποιημένες «virtual reality» μελέτες μαζικής κατανάλωσης οι οποίες δε συνάδουν με τους Κανόνες της Τέχνης και της Επιστήμης καθώς και τους Κώδικες Δεοντολογίας.

Αν αποφασιστεί το υγιές σενάριο, τότε θα πρέπει να δοθεί «πραγματικά» ευρεία δημοσιότητα για να «ανέβει ψηλά ο πήχης του συναγωνισμού» έτσι, ώστε να επιτευχθεί η προσέλκυση μεγάλου αριθμού ικανών και καταλλήλων υποψηφίων για πρόσληψη (crème de la crème).

Για την προσέλκυση ταλαντούχων υποψηφίων οι όροι πρόσληψης θα πρέπει να είναι ελκυστικοί έτσι, ώστε να βρεθούν ικανοί και προσοντούχοι υποψήφιοι οι οποίοι θα «δεχθούν να εγκαταλείψουν μια αξιοπρεπή και καλά αμειβόμενη καριέρα στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας για πρόσληψη σε μια ΔΕπ της οποίας η εικόνα και το κύρος είναι γενικά απωθητικοί παράγοντες.

Ακολουθεί η περιγραφή του προφίλ που θα πρέπει να έχει ο ιδανικός υποψήφίος για πρόσληψη (πείρα, ευρεία και ειδική γνώση, προσωπικότητα, δεξιότητες, αξία προϋπηρεσίας, βαρύτητα και αξία πτυχίου και μεταπτυχιακών σπουδών, portfolio ad hoc επιτυχιών, νεωτερισμών, καινοτομιών, μετρήσιμες επιτυχίες της biodata του υποψηφίου, προϋπηρεσία σε διευθυντικές θέσεις υψηλών προδιαγραφών, accountability, αρίστη γνώση ξένων γλωσσών, αντίληψη, υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη, ικανοποιητικό δείκτη ευφυΐας, συμβατότητα με τη θέση και τον οργανισμό, αξιοσύνη υψηλών προδιαγραφών, κατάλληλο κοινωνιόγραμμα και ψυχόγραμμα, επικοινωνιακές τεχνοκρατικές ικανότητες, κοινωνική νοημοσύνη, κύρος, αυτοσεβασμό, υπερηφάνεια, «τσαγανό», κ.ο.κ.).

Το προφίλ του ιδανικού υποψηφίου για πρόσληψη μεταστοιχειώνεται σε μια «σταθμισμένη ποσοτικά κλίμακα βαθμολόγησης κριτηρίων» που περιγράφει το σταθμισμένο πολυκριτηριακό και πολυδιάστατο μοντέλο (προσομοίωμα) του συστήματος αξιολόγησης, βαθμολόγησης, μοριοδότησης και τελικής επιλογής των υποψηφίων.

Χρησιμοποιούνται αξιολογητές οι οποίοι πρέπει να είναι τουλάχιστον ισοϋψείς με τους υποψηφίους για πρόσληψη από πλευράς προσόντων και να γνωρίζουν τη μεθοδολογία «αξιολόγησης προσωπικού για επιλογή και πρόσληψη».

Για την αντιμετώπιση περιπτώσεων αμφισβήτησης της διαδικασίας ή ανάγκης για την αναψηλάφηση της υπόθεσης, το αρχείο των διαδικασιών τεκμηρίωσης της επιλογής και απόρριψης των άλλων υποψηφίων θα διατηρείται για πάντα στο αρχείο της ΔΕ και του Δήμου.

Ένα στάδιο πριν από την οριστική λήψη απόφασης για την επιλογή του Διευθυντή θα δημιουργείται ένας κατάλογος των τριών έως πέντε καταλληλότερων υποψηφίων (short list) και θα διενεργείται επαναληπτική διαδικασία κριτικής αξιολόγησης μέχρις ότου οι κριτές να καταλήξουν στον πλέον κατάλληλο υποψήφιο για πρόσληψη. Στο πλαίσιο αυτής της φάσης θα συμμετέχουν εκπρόσωποι όλων των Δημοτικών Παρατάξεων που θα είναι σε θέση να αναλάβουν την ευθύνη της τεκμηριωμένης λήψης της απόφασης για την καταλληλότητα του υποψηφίου ο οποίος τελικά θα επιλεγεί.

Για την αποφυγή έντεχνων και πολλές φορές «άκομψων και χοντροκομμένων» παραβιάσεων της διαδικασίας, θεωρείται σκόπιμο η διαχείριση του ζητήματος να ανατεθεί σε διαπαραταξιακή επιτροπή διενέργειας και παρακολούθησης της συνολικής διαδικασίας η οποία μπορεί να υποστηριχθεί από την πρόσληψη Συμβούλου Επιλογής Προσωπικού.

Β. Τα προσόντα που πρέπει να έχει ο Πρόεδρος

Αν για το Διευθυντή μιας ΔΕπ απαιτούνται σοβαρές, αξιόπιστες και έγκυρες διαδικασίες πρόσληψης, μπορεί κανείς εύκολα να φανταστεί πόσο πιο πολύ σοβαρές, αξιόπιστες, έγκυρες, διαφανείς και ακέραιες πρέπει να είναι οι διαδικασίες για την επιλογή του Προέδρου του φορέα.

Ορθό είναι να διορίζεται ως Πρόεδρος άτομο το οποίο «εμπνέει το σεβασμό και την εμπιστοσύνη», έχει «κύρος» (glamour) υπερτοπικής εμβέλειας και διαθέτει αξιοσύνη, biodata και CV υψηλού επιπέδου, δημιουργικότητα, ad hoc τεχνογνωσία, accountability, υπευθυνότητα, επαγγελματικές επιτυχίες, καθαρό ποινικό μητρώο, τεκμηριωμένο όραμα για την τοπική αυτοδιοίκηση και lato sensu είναι ευρύτερα αποδεκτός από την τοπική κοινωνία.

Για ευνόητους λόγους, ο Πρόεδρος θα πρέπει να είναι από πλευράς «τυπικών και ουσιαστικών προσόντων» ισοϋψής ή ανώτερος οποιουδήποτε άλλου εργαζόμενου στη ΔΕπ. Ιδιαίτερα δε του Διευθυντή που και αυτός θα πρέπει να είναι προικισμένος και προσοντούχος.

Επίσης, από τη θέση του Προέδρου θα πρέπει να αποκλείονται όλοι όσοι κατά το παρελθόν διετέλεσαν Πρόεδροι σε Δημοτική Επιχείρηση αν κατά τη διάρκεια της θητείας τους δεν εκτέλεσαν σωστά το καθήκον τους (απολογισμός οικονομικών και διοικητικών πεπραγμένων).

Δε συνάδουν με τις προδιαγραφές του Προέδρου αποτυχημένοι πολιτευτές σε εθνικές, νομαρχιακές, δημοτικές εκλογές και σε ευρωεκλογές, προβληματικοί επιχειρηματίες, προμηθευτές προϊόντων στο Δήμο, διπλοθεσίτες συνταξιούχοι και μη συνταξιούχοι, χαμηλόβαθμοι υπάλληλοι ή χαμηλόβαθμοι συνταξιούχοι του δημόσιου, του ευρύτερου δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, άνεργοι, κ.λπ. (εκτός αν μπορεί να τεκμηριωθεί η καταλληλότητα και η συμβατότητα με αντικειμενικά κριτήρια).

Δεν είναι συμβατά με την αξία της θέσης τα κοντόφθαλμα, αφελή και προσχηματικά κριτήρια εντοπιότητας (με την έννοια του δημότη). Αντίθετα, τα προσόντα που φανερώνουν προσωπικότητα με υπερτοπική εμβέλεια και διευρυμένη αναγνώριση προσδίδουν κύρος και εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του Προέδρου του Δ.Σ. και ipso facto στη Δημοτική Επιχείρηση και στο Δήμο. Τυπική προϋπόθεση, βέβαια, είναι ο Πρόεδρος να είναι κάτοικος του Δήμου.

Ο Πρόεδρος του ΔΣ όπως και ο Διευθυντής θα πρέπει να υπάγονται σε καθεστώς ελέγχου του «πόθεν έσχες» σε επίπεδο δημοτικής αρχής και Γ.Γ. Περιφέρειας.
Γ. Πρόσθετα προσόντα Προέδρου και ο Διευθυντή
Να διαθέτουν αμφότεροι πείρα και γνώση στη Διοίκηση, Διαχείριση, Λειτουργία και Εφαρμογή σύγχρονων Πληροφοριακών Συστημάτων υποστήριξης της Διοίκησης και Διαχείρισης της Γνώσης (Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης και Στρατηγικής).
Να διαθέτουν αμφότεροι πείρα και γνώση στα ζητήματα διαχείρισης των Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, των Ευρωπαϊκών Εξωτερικών Πολιτικών, των Διαπεριφερειακών και Διακρατικών Πρωτοβουλιών, των Διεθνών και Διεθνικών Οργανώσεων και Οργανισμών, του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, του ΕΣΠΑ 2007-2013, και των άλλων «εκτός ΕΣΠΑ» Ειδικών Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων.
Θα πρέπει να είναι σε θέση να συντάσσουν και να εκτελούν σοβαρές επιστημονικές εργασίες και εισηγήσεις (που κατά κανόνα συνοδεύονται από παρουσιάσεις και συζητήσεις) στην Ελληνική και σε ξένη γλώσσα. Και τούτο γιατί αυτοί οι δύο θα πρέπει να συμμετέχουν ως εισηγητές και ομιλητές σε fora στην Ελλάδα ή/και στο εξωτερικό για την τοπική αυτοδιοίκηση ή/και την αυτοδιοικητική επιχειρηματικότητα
Θα πρέπει να διαθέτουν κύρος και αξιοσύνη, να εμπνέουν το σεβασμό και την αναγνώριση, να έχουν διαπραγματευτική ισχύ και ικανότητα συναντίληψης όταν θα εκπροσωπούν το Δήμο και τη Δημοτική Επιχείρηση σε Προγραμματικές Συμφωνίες με Ινστιτούτα και άλλους φορείς υψηλής επιστημοσύνης και υπερ-σύγχρονης τεχνογνωσίας ή όταν θα διαπραγματεύονται με υπερκείμενες αρχές διάφορα ζητήματα σχετικών διαβουλεύσεων (λ.χ. Γ.Γ. Περιφέρειας, ΥΠΕΣΔΔΑ, κ.λπ.).
Πρέπει να επισημανθεί ότι οι προτεινόμενες αξιοκρατικές διαδικασίες θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε όλες τις εκτός ΑΣΕΠ προσλήψεις, όπως στις περιπτώσεις του Γενικού Γραμματέα και των Ειδικών Συνεργατών των Δημάρχων, όπου ως γνωστόν καταστρατηγείται κάθε έννοια νομιμότητας αξιοκρατίας εξαιτίας της ανυπαρξίας ελέγχων από τις αρμόδιες αρχές.
Δεν απαιτείται να έχει κανείς σπουδαίο δείκτη IQ για να καταλάβει το αυτονόητο.
Η μη εφαρμογή του προαναφερθέντος μοντέλου (ή κάποιου συναφούς ισοϋψούς αξίας), είναι νομοτελειακά αναπόφευκτο σε μικρό βάθος χρόνου να οδηγήσει στη επανάληψη του χυδαίου χθες και να καταρρακώσει τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια της Κυβέρνησης.
«…η κακή οργάνωση και ο συγκεντρωτισμός, η έλλειψη εμπιστοσύνης, η έλλειψη αξιολόγησης, η αναξιοκρατία, η αποδυνάμωση του ΑΣΕΠ, η απουσία ελέγχων, η διόγκωση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς…»

«….την εμπέδωση της διαφάνειας και της αξιοκρατίας, το σεβασμό και τη θωράκιση των θεσμών και των δικαιωμάτων του ανθρώπου, την ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας, …».

Π. Παυλόπουλος, Υπουργός Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Κατά την εκδήλωση του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής που πραγματοποιήθηκε στην Αίγλη Ζαππείου για την επέτειο των τριών ετών διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.