ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΧΑΡΗ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΟΠΟΥΛΟΥΕμπρός στον διάλογο για την Παιδεία
Ανοίγει λοιπόν ο διάλογος για την παιδεία. Μια συζήτηση που αφορά ιδιαιτέρως την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Πρώτα από όλα διότι τα σχολεία ως κτίρια ανήκουν στους Δήμους (άρθρο 5 του ν. 1894/1990). Δεύτερον διότι οι Σχολικές Επιτροπές που μεριμνούν για την σωστή λειτουργία των σχολείων είναι Νομικά Πρόσωπα του Δήμου (άρθρο 213 Ν.3463/2006). Τρίτον διότι οι σχολικές κοινότητες και συλλογικότητες έχουν γεωγραφική αναφορά και συγκροτούνται μέσα από τις τοπικές κοινωνίες (Ν. 2621/98). Και τέταρτον διότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει αρμοδιότητα για την πολιτιστική και μορφωτική ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας Παρ Ι, στ) άρθρο 75 Ν 3463/2006. Και το βασικότερο από όλα; Η εμπειρία έχει δείξει ότι η ποιότητα ενός σχολείου εξαρτάται απόλυτα από τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών ενός δήμου σε μια σχολική κοινότητα. Η κατάσταση του σχολικού περιβάλλοντος, η οργάνωση των παραγόντων των σχολικών κοινοτήτων, τα συμπληρωματικά προγράμματα και η αξιοποίηση των σχολικών υποδομών εκτός ωραρίου λειτουργίας των σχολείων αποτελούν αντικείμενο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και βασικούς συντελεστές της ποιότητας των επιδόσεων ενός συστήματος εκπαίδευσης.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του σημερινού δημόσιου σχολείου είναι δύο. Το πρώτο είναι ότι αποτελεί βασικά ένα εξεταστικό κέντρο που εμπεδώνει την νοοτροπία του ανταγωνισμού και των ατομικών επιδόσεων. Το δεύτερο είναι ότι αποτελεί βασικά ένα χώρο ευρέσεως εργασίας ή αποκατάστασης του εκπαιδευτικού προσωπικού. Οποιος δεν θέλει να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του, συμφωνεί στο ότι τα παιδιά σήμερα εκπαιδεύονται μέσα σε ένα πεδίο βαθμοθηρίας που φτάνουν μέχρι το επίπεδο των οικονομικών συναλλαγών. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι που πρέπει να απομακρύνει η κυβέρνηση και όποιος ενδιαφέρεται πραγματικά για την βελτίωση της δημόσιας παιδείας. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι που αντιμάχεται ανεπιτυχώς μέχρι σήμερα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Με τις παρεμβάσεις της και με τις δράσεις της επιδιώκει βασικά να μετατρέψει το σχολείο σε έναν δημιουργικό χώρο πολύπλευρης μάθησης και ολοκληρωμένης πολιτιστικής ανάπτυξης. Εναν χώρο ανοιχτό στις συζητήσεις, στην αμφισβήτηση και στην έκφραση. Εναν χώρο δομημένο για το παιδί και όχι για τους δασκάλους όπως είναι σήμερα. Σήμερα ζητάμε από τα παιδιά να σεβαστούν έναν χώρο που κανείς άλλος δεν τον σέβεται. Ούτε οι κυβερνήσεις, ούτε οι εκπαιδευτικοί, ούτε οι γονείς.
Η τοπική αυτοδιοίκηση όμως μπορεί να διαμορφώσει ένα σύγχρονο και φιλικό περιβάλλον. Ενα λειτουργικό και χρηστικό σχολικό περιβάλλον. Μπορεί να διαμορφώσει ένα σχολείο με πολλαπλές δραστηριότητες και με μια τεράστια ποικιλία αντικειμένων δραστηριότητας και μάθησης. Μπορεί να αναπτύξει ένα πλούσιο πρόγραμμα συμπληρωματικών εκπαιδευτικών δράσεων.
Αρκεί να της δοθεί ο λόγος. Και για να πάρει τον λόγο πρέπει να τον ζητήσει. Πρέπει να συμμετάσχει δυναμικά και με συγκροτημένες προτάσεις στον διάλογο που ξεκινάει. Πρέπει να εκθέσει την εμπειρία της και να καταθέσει τις απόψεις της. Πρέπει να διεκδικήσει τον ρόλο της. Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να κάτσει απαθής μπροστά στην δημόσια διαβούλευση και να περιμένει τα αποτελέσματα ενός διαλόγου μεταξύ κυβέρνησης, κομμάτων και συνδικαλιστών. Πρέπει να εκφράσει συγκροτημένα και θεσμοθετημένα το σύνολο των τοπικών κοινωνιών που φτιάχνουν οι μαθητές και οι γονείς. Πρέπει να εκφράσει τις Ενώσεις των Γονέων και τα Τοπικά Συμβούλια Νέων ή τα 15μελή. Πρέπει να διοργανώσει μια τοπική δημόσια διαβούλευση που να της δώσει το κύρος μιας ολοκληρωμένης παρέμβασης με κοινωνική υπόσταση. Πρέπει να καταθέσει τα συμπεράσματα ενός τοπικού κοινωνικού διαλόγου με τα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά του. Αλλες οι ανάγκες των γονιών και των μαθητών στην Εκάλη, άλλες στο Καστελόριζο και άλλες στο Πέραμα. Και ένα ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να περιέχει απαραιτήτως την σύνθεση όλων αυτών των γεωγραφικά προσδιορισμένων απόψεων. Μια σύνθεση που μόνο η Τοπική Αυτοδιοίκηση μέσα από τα συλλογικά της όργανα μπορεί να την πετύχει. Για να είναι λειτουργική, επίκαιρη και βιώσιμη μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
Ούτως η άλλως η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχε αποδείξει ότι μπορεί καλύτερα. Και στον αθλητισμό, και στους Παιδικούς Σταθμούς και στην εξυπηρέτηση του πολίτη και στον πολιτισμό αλλά και στην συντήρηση των σχολείων έχει αποδείξει ότι μπορεί καλύτερα. Και ο λόγος είναι απλός. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση δέχεται άμεσα και με σφοδρότητα την τοπική κοινωνική πίεση και με την ίδια ένταση ελέγχεται από την τοπική κοινωνία. Συνομιλεί καθημερινά με την τοπική κοινωνία και αντιλαμβάνεται σε χρόνο μηδέν τα προβλήματα και τις ανάγκες της. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση εξυπηρετεί θέλοντας και μη την αυτοργάνωση των κοινωνικών ομάδων. Εξαναγκάζεται άμεσα στην εξεύρεση λύσεων.
Γι αυτό είναι αναγκασμένη να πάρει θέση και να συμμετάσχει στο δημόσιο διάλογο για την Παιδεία. Για να μην κληθεί να βγάλει τα κάστανα από την φωτιά των όποιων στρεβλών συμφωνιών προκύψουν. Και εκεί ακριβώς βρίσκεται η λύση και για μια έξυπνη κυβέρνηση. Στο ανοιχτό σχολείο στην γειτονιά. Μια έξυπνη κυβέρνηση πρέπει να βάλει στο διάλογο γονείς και μαθητές. Και για να το κάνει αυτό θα πρέπει να αναθέσει αρμοδιότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Να αξιοποιήσει τις δυνάμεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους κοινωνικούς εταίρους που αναδεικνύονται μέσα από αυτήν.
Μόνο έτσι θα προκύψει μια πραγματική σύνθεση των απόψεων και των αναγκών και ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία, πεδίο μάθησης και έκφρασης, χώρος αναζήτησης και έρευνας.
Ανοίγει λοιπόν ο διάλογος για την παιδεία. Μια συζήτηση που αφορά ιδιαιτέρως την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Πρώτα από όλα διότι τα σχολεία ως κτίρια ανήκουν στους Δήμους (άρθρο 5 του ν. 1894/1990). Δεύτερον διότι οι Σχολικές Επιτροπές που μεριμνούν για την σωστή λειτουργία των σχολείων είναι Νομικά Πρόσωπα του Δήμου (άρθρο 213 Ν.3463/2006). Τρίτον διότι οι σχολικές κοινότητες και συλλογικότητες έχουν γεωγραφική αναφορά και συγκροτούνται μέσα από τις τοπικές κοινωνίες (Ν. 2621/98). Και τέταρτον διότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει αρμοδιότητα για την πολιτιστική και μορφωτική ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας Παρ Ι, στ) άρθρο 75 Ν 3463/2006. Και το βασικότερο από όλα; Η εμπειρία έχει δείξει ότι η ποιότητα ενός σχολείου εξαρτάται απόλυτα από τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών ενός δήμου σε μια σχολική κοινότητα. Η κατάσταση του σχολικού περιβάλλοντος, η οργάνωση των παραγόντων των σχολικών κοινοτήτων, τα συμπληρωματικά προγράμματα και η αξιοποίηση των σχολικών υποδομών εκτός ωραρίου λειτουργίας των σχολείων αποτελούν αντικείμενο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και βασικούς συντελεστές της ποιότητας των επιδόσεων ενός συστήματος εκπαίδευσης.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του σημερινού δημόσιου σχολείου είναι δύο. Το πρώτο είναι ότι αποτελεί βασικά ένα εξεταστικό κέντρο που εμπεδώνει την νοοτροπία του ανταγωνισμού και των ατομικών επιδόσεων. Το δεύτερο είναι ότι αποτελεί βασικά ένα χώρο ευρέσεως εργασίας ή αποκατάστασης του εκπαιδευτικού προσωπικού. Οποιος δεν θέλει να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του, συμφωνεί στο ότι τα παιδιά σήμερα εκπαιδεύονται μέσα σε ένα πεδίο βαθμοθηρίας που φτάνουν μέχρι το επίπεδο των οικονομικών συναλλαγών. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι που πρέπει να απομακρύνει η κυβέρνηση και όποιος ενδιαφέρεται πραγματικά για την βελτίωση της δημόσιας παιδείας. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι που αντιμάχεται ανεπιτυχώς μέχρι σήμερα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Με τις παρεμβάσεις της και με τις δράσεις της επιδιώκει βασικά να μετατρέψει το σχολείο σε έναν δημιουργικό χώρο πολύπλευρης μάθησης και ολοκληρωμένης πολιτιστικής ανάπτυξης. Εναν χώρο ανοιχτό στις συζητήσεις, στην αμφισβήτηση και στην έκφραση. Εναν χώρο δομημένο για το παιδί και όχι για τους δασκάλους όπως είναι σήμερα. Σήμερα ζητάμε από τα παιδιά να σεβαστούν έναν χώρο που κανείς άλλος δεν τον σέβεται. Ούτε οι κυβερνήσεις, ούτε οι εκπαιδευτικοί, ούτε οι γονείς.
Η τοπική αυτοδιοίκηση όμως μπορεί να διαμορφώσει ένα σύγχρονο και φιλικό περιβάλλον. Ενα λειτουργικό και χρηστικό σχολικό περιβάλλον. Μπορεί να διαμορφώσει ένα σχολείο με πολλαπλές δραστηριότητες και με μια τεράστια ποικιλία αντικειμένων δραστηριότητας και μάθησης. Μπορεί να αναπτύξει ένα πλούσιο πρόγραμμα συμπληρωματικών εκπαιδευτικών δράσεων.
Αρκεί να της δοθεί ο λόγος. Και για να πάρει τον λόγο πρέπει να τον ζητήσει. Πρέπει να συμμετάσχει δυναμικά και με συγκροτημένες προτάσεις στον διάλογο που ξεκινάει. Πρέπει να εκθέσει την εμπειρία της και να καταθέσει τις απόψεις της. Πρέπει να διεκδικήσει τον ρόλο της. Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να κάτσει απαθής μπροστά στην δημόσια διαβούλευση και να περιμένει τα αποτελέσματα ενός διαλόγου μεταξύ κυβέρνησης, κομμάτων και συνδικαλιστών. Πρέπει να εκφράσει συγκροτημένα και θεσμοθετημένα το σύνολο των τοπικών κοινωνιών που φτιάχνουν οι μαθητές και οι γονείς. Πρέπει να εκφράσει τις Ενώσεις των Γονέων και τα Τοπικά Συμβούλια Νέων ή τα 15μελή. Πρέπει να διοργανώσει μια τοπική δημόσια διαβούλευση που να της δώσει το κύρος μιας ολοκληρωμένης παρέμβασης με κοινωνική υπόσταση. Πρέπει να καταθέσει τα συμπεράσματα ενός τοπικού κοινωνικού διαλόγου με τα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά του. Αλλες οι ανάγκες των γονιών και των μαθητών στην Εκάλη, άλλες στο Καστελόριζο και άλλες στο Πέραμα. Και ένα ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να περιέχει απαραιτήτως την σύνθεση όλων αυτών των γεωγραφικά προσδιορισμένων απόψεων. Μια σύνθεση που μόνο η Τοπική Αυτοδιοίκηση μέσα από τα συλλογικά της όργανα μπορεί να την πετύχει. Για να είναι λειτουργική, επίκαιρη και βιώσιμη μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
Ούτως η άλλως η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχε αποδείξει ότι μπορεί καλύτερα. Και στον αθλητισμό, και στους Παιδικούς Σταθμούς και στην εξυπηρέτηση του πολίτη και στον πολιτισμό αλλά και στην συντήρηση των σχολείων έχει αποδείξει ότι μπορεί καλύτερα. Και ο λόγος είναι απλός. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση δέχεται άμεσα και με σφοδρότητα την τοπική κοινωνική πίεση και με την ίδια ένταση ελέγχεται από την τοπική κοινωνία. Συνομιλεί καθημερινά με την τοπική κοινωνία και αντιλαμβάνεται σε χρόνο μηδέν τα προβλήματα και τις ανάγκες της. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση εξυπηρετεί θέλοντας και μη την αυτοργάνωση των κοινωνικών ομάδων. Εξαναγκάζεται άμεσα στην εξεύρεση λύσεων.
Γι αυτό είναι αναγκασμένη να πάρει θέση και να συμμετάσχει στο δημόσιο διάλογο για την Παιδεία. Για να μην κληθεί να βγάλει τα κάστανα από την φωτιά των όποιων στρεβλών συμφωνιών προκύψουν. Και εκεί ακριβώς βρίσκεται η λύση και για μια έξυπνη κυβέρνηση. Στο ανοιχτό σχολείο στην γειτονιά. Μια έξυπνη κυβέρνηση πρέπει να βάλει στο διάλογο γονείς και μαθητές. Και για να το κάνει αυτό θα πρέπει να αναθέσει αρμοδιότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Να αξιοποιήσει τις δυνάμεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους κοινωνικούς εταίρους που αναδεικνύονται μέσα από αυτήν.
Μόνο έτσι θα προκύψει μια πραγματική σύνθεση των απόψεων και των αναγκών και ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία, πεδίο μάθησης και έκφρασης, χώρος αναζήτησης και έρευνας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου