Τραπεζικοί γάμοι υπό το κράτος… ασφυξίας! .

ΑΠΟ ΤΟ sofokleous.gr
Δευτέρα, 06 Σεπτέμβριος 2010 00:12 .Εγκλωβισμένη στις ακατάσχετες φήμες για επικείμενα τραπεζικά deal μεγάλης εμβέλειας θα παραμείνει και αυτή την εβδομάδα η χρηματιστηριακή αγορά. Όπως αναφέρουν έγκυρες τραπεζικές πηγές, πίσω από την ξαφνική διάθεση συνεργασίας των τραπεζιτών, που παράγει φήμες και σενάρια, βρίσκεται το απειλητικό σκηνικό ασφυξίας του συστήματος, η οποία δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί «ανώδυνα» για τους τραπεζίτες αυτή την φορά, ούτε με τις εγγυήσεις δανεισμού που αφειδώς παρέχει το υπουργείο Οικονομικών.


Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ίδιων πηγών, τα σοβαρά προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζει το σύστημα αναμένεται να κορυφωθούν τους επόμενους μήνες, γι’ αυτό και σε καθεστώς πανικού αναζητούνται αυτή την περίοδο από τους τραπεζίτες «ζευγαρώματα» που θα εξωραΐζουν τη λογιστική εικόνα, με αποτέλεσμα να διενεργούνται στο παρασκήνιο ασκήσεις επί χάρτου για… «χιαστί γάμους» στην κορυφή του τραπεζικού συστήματος (π.χ. Alpha-Eurobank, Εθνική-Πειραιώς κ.ο.κ.).


Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, όπως τονίζουν στελέχη με βαθιά γνώση των σημερινών προβλημάτων, αναζητεί κατεπειγόντως λύσεις στο πρόβλημα των «τοξικών» τιτλοποιήσεων, οι οποίες τείνουν να μετατραπούν σε «μαύρη τρύπα», που εξαφανίζει ρευστότητα με απρόβλεπτα γρήγορους ρυθμούς:


Στις καλές εποχές, οι τιτλοποιήσεις στοιχείων ενεργητικού επέτρεπαν στις τράπεζες να αντλούν πάμφθηνη ρευστότητα από τη διατραπεζική αγορά και να «απογειώνουν» την κερδοφορία τους. Στις χειρότερες εποχές, δηλαδή το 2009, όταν έκλεισε διεθνώς η αγορά τιτλοποιήσεων, οι ελληνικές τράπεζες συνέχισαν παραδόξως να εκδίδουν τίτλους με φρενήρεις ρυθμούς, τους οποίους αυτή τη φορά «παρκάριζαν» εντός του ομίλου τους, πριν τους μεταφέρουν ως καλύμματα στην ΕΚΤ για άντληση πολύτιμης ρευστότητας.


Αυτές οι ανεύθυνες πρακτικές, που δυστυχώς έγιναν ανεκτές από την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία παρακολούθησε αδιάφορα την άρνηση των τραπεζών να αξιοποιήσουν έγκαιρα τα 15 δις. ευρώ κρατικών εγγυήσεων δανεισμού του πρώτου «πακέτου» ενισχύσεων των 28 δις. ευρώ, φέρνουν σήμερα τις ελληνικές τράπεζες μπροστά στο δικό τους πρόβλημα «τοξικών» στοιχείων ενεργητικού, που δημιουργεί αφόρητη πίεση στη ρευστότητά τους.


Μαζικές υποβαθμίσεις τίτλων από τους οίκους αξιολόγησης, «κοκκίνισμα» τιτλοποιημένων δανείων και αυστηρότεροι κανόνες από την ΕΚΤ για την αποδοχή τέτοιων τίτλων ως καλύμματα δανεισμού (που θα γίνουν ακόμη πιο αυστηροί το 2011), υποχρεώνουν ελληνικές τράπεζες να «σπάνε» τιτλοποιήσεις, δηλαδή να τις εξοφλούν πρόωρα, αναζητώντας άλλα καλύμματα δανεισμού. Επειδή πολλά περιθώρια αναζήτησης υγιών καλυμμάτων δεν υπάρχουν, το Δημόσιο έχει αποδυθεί φέτος σε μια κούρσα ταχύτητας στην παροχή εγγυήσεων, που ολοκληρώνεται πολύ σύντομα με τα 25 δις. ευρώ, που πρόσφατα «μπήκαν στην άκρη» για το τελευταίο, δύσκολο τετράμηνο του χρόνου.


Όμως, η πίεση στη ρευστότητα από το «σκάσιμο» τιτλοποιήσεων είναι στην πραγματικότητα τρομακτική. Αρκεί να αναλογισθεί κανείς, ότι είχαν φθάσει τα 45 δις. ευρώ οι τίτλοι που είχαν εκδοθεί από τις τράπεζες και σήμερα υπολογίζεται ότι ανέρχεται η ονομαστική αξία τους σε 39 δις. ευρώ!


Οι «τρύπες» μπορούν μεν να καλυφθούν με την εγγύηση του Δημοσίου, εκτιμούν έμπειρα τραπεζικά στελέχη, αλλά από τον Ιούλιο και μετά η «λύση» αυτή εγκυμονεί ένα σοβαρό κίνδυνο για τις τράπεζες που θα ενσωματώσουν στο παθητικό τους μεγάλα ποσά εκδόσεων τίτλων με κρατικές εγγυήσεις. Με πρωτοβουλία της Κομισιόν, το υπουργείο Οικονομικών υποχρεώθηκε να θέσει πλαφόν 5% των συνολικών υποχρεώσεων στην αξία των τίτλων που μπορεί να εκδώσει «άφοβα» μια τράπεζα με εγγύηση Δημοσίου. Πέραν του ορίου αυτού, η Κομισιόν θέτει θέμα βιωσιμότητας μιας τράπεζας, η οποία θα πρέπει να υποβάλει ειδική έκθεση στις Βρυξέλλες, για να πείσει ότι μπορεί να επιβιώσει μετά τη λήξη των κρατικών εγγυήσεων.


Ο βαθμός εξάρτησης κάθε τράπεζας από κρατικές εγγυήσεις θα παρακολουθείται από την Τράπεζα της Ελλάδος σε πραγματικό χρόνο, ενώ η τελική αξιολόγηση (την οποία φοβούνται ορισμένοι τραπεζίτες…) θα γίνει με βάση τα στοιχεία οικονομικών καταστάσεων του τρίτου τριμήνου. Με την απειλή αυτής της αξιολόγησης να επικρέμαται, ορισμένοι τραπεζίτες με μεγάλη εξάρτηση από κρατικές εγγυήσεις, λόγω υπερβολών στις τιτλοποιήσεις, καλούνται τώρα να… ζευγαρώσουν τα ιδρύματά τους με άλλες τράπεζες, που έχουν πολύ μικρότερη εξάρτηση από τις εγγυήσεις, ώστε τα νέα ιδρύματα που θα δημιουργηθούν να εμφανισθεί ότι δεν υπερβαίνουν το πλαφόν του 5%.


Για τις εξελίξεις αυτές είναι ενήμερο το υπουργείο Οικονομικών, που είχε εντατικές διαβουλεύσεις με κορυφαίους τραπεζίτες και την ΤτΕ από τον Ιούλιο (όταν δηλαδή εκδόθηκε και η επίμαχη υπουργική απόφαση για το πλαφόν στις εγγυήσεις, κατόπιν πιέσεων από την Κομισιόν). Το υπουργείο «ευλογεί», σύμφωνα με πληροφορίες, χωρίς δισταγμούς οποιαδήποτε συγχώνευση προσφέρει μια λύση στο πρόβλημα εξάρτησης μεγάλων τραπεζών από τις κρατικές εγγυήσεις. Μένει να φανεί, αν οι τραπεζίτες που διαπραγματεύονται σε αυτή την φάση από θέση ισχύος, θα βρουν σημείο ισορροπίας για να κλείσουν τα deal, με τους συναδέλφους τους που είναι υποχρεωμένοι να διαπραγματευθούν με την… πλάτη στον τοίχο.


Ένα σοβαρό εμπόδιο σε αυτές τις διεργασίες, που έχει τη δυναμική ακόμη και να μπλοκάρει τις εξελίξεις, είναι ότι στις πιθανές συγχωνεύσεις δεν λείπουν οι παρενέργειες: μπορεί να βελτιώνονται οι δείκτες ρευστότητας, αλλά με την επιβεβλημένη από τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα αποτίμηση ομολόγων με βάση τις τρέχουσες τιμές τους, που θα πρέπει να προηγηθεί κάθε συγχώνευσης, το… πουλόβερ ξηλώνεται σε άλλο σημείο, δηλαδή στην κεφαλαιακή επάρκεια. Μένει, λοιπόν, να φανεί, αν υπάρχει μια εξίσωση, που θα δίνει τις «σωστές» τιμές και στους δύο «αγνώστους Χ», τη ρευστότητα και την κεφαλαιακή επάρκεια…